یکی از خدمات مهم ساختمانی که باید به صورت کاملا اصولی و حرفه ای صورت گیرد بخش لوله کشی و تاسیسات می باشد .همچین رعایت قوانین اصولی و درست از جمله باید های مهم و ضروری بشمار می آید .
اگر بخواهیم تعریفی از لوله کشی و تاسیسات داشته باشیم :
لوله‌کشی به نصب لوله‌های فلزی، پلاستیکی، سیمانی و غیره به منظور انتقال مایعات، گازها، و گاه جامدات کوچک گفته می‌شود.
در صنعت قطعات (درونی) لوله‌کشی می‌توانند از چوب، شیشه، فولاد، آلومینیم، پلاستیک و سیمان ساخته شوند. گاه در صنعت برای قطعات لوله‌کشی از تیتانیم، کروم، و دیگر آلیاژهای فولاد هم استفاده می‌شود.
انواع لوله ها :
- لوله های گالوانیزه
- لوله های چدنی
- لوله های پلی پروپیلن
قطعات درونیِ یک لوله‌کشی معمولاً برای اندازه‌گیری و کنترل فشار، دما و مقدار جریان به‌کار می‌روند. برای لوله‌کشی در خانه‌ها در قدیم از لوله‌های سربی بهره می‌گرفتند، ولی امروزه لوله‌های غیرسربی برای این منظور به‌کار می‌روند. لوله‌کشی در خانه‌ها برای انتقال آب و گاز به منازل و باغچه‌ها و تخلیه فاضلاب به‌کار می‌رود. اخیراً از لوله‌های پلی‌پروپیلن (لوله سبز یا لوله سفید پلاستیکی) برای لوله‌کشی آب در منازل، تأسیسات و… استفاده می‌شود. لازم بذکر است که لوله های پلی پروپیلن قابلیت انعطاف پذیری بالایی هم دارند که همین خصوصیت باعث تمایز آن از دیگر گروهها شده است .
لوله کشی ساختمان ، از جمله مسائلی است که در عرصه امکانات رفاهی مطرح می شود ، با گذشت زمان انسان ها برای این که آب (که جزء جدایی ناپذیر زندگی انسان است ) را همیشه در دسترس خود داشته باشند ، اقدام به انجام لوله کشی ساختمان کردند. لوله کشی آب و فاضلاب در ساختمان اگرچه شاید در نگاه اول شبیه به هم به نظر برسند ، اما از نظر اجرا و کاربرد کاملا متفاوت بوده و محاسبات و فرضیاتی کاملا مجزا دارند.
شاید دیده اید که امروزه از دیگر دلایل تعمیرات ساختمانها در بخش تاسیسات بوده است و حتما می دانید که اگر این بخش با اصول و ایمنی خود صورت نگیرد چه آسیب هایی با خود به همراه خواهد داشت .
تاسیسات لوله کشی باید مبتنی بر قواعد و مقرراتی باشندکه در آئین نامه های مربوطه بر اساس استانداردهای مصوب،پیش بینی شده اند . رعایت قواعد و مقررات را بازرسان مجاز باید بازبینی و تضمین کنند.
با توجه به اینکه رشد سریع تکنولوژی،تغییرات و تاثیرات عمیقی در مسائل اجتماعی اقتصادی به دنبال داشته،
اتخاذ روشهایی که هماهنگ کننده برنامه های آموزشی با توسعه تکنولوژی و تحول و متضمن تامین نیروی انسانی ماهر و متخصص مورد نیاز آن باشد
در این راستا گروه فنی مهندسی تعمیرات ساختمان دات کام با هدف ارئه بهترین خدمات تاسیساتی در خدمت همشهریان عزیز می باشد.
به طور کلی انواع لوله کشی ها به شرح زیر صورت می گیرد:
لوله های زیر سقفی
در تاسیسات گذشته بیشتر لوله کشی ها چه آب و فاضلاب چه گاز از زیر سقف ها عبور می کرده که در بخش آب و فاضلاب به دلیل مناسب نبودن و یا درست انجام نشدن مشکلاتی بهمراه داشت.اما هر چه ساخت وسازها انبوه تر و به صورت بافت آپارتمانی شد این شیوه اصولی تر شکل گرفت .
به جای عبور لوله از زیر سقف،در جاهایی که امکان دارد بهتر است لوله ها با عبور از غلاف،از کف بالایی به کف زیرین هدایت شوند. برای این کار ستونها و دیوار ها مناسب تراند.
هنگامی که نقاط انتهای خط مشخص شد و معلوم شد که باید از کجا شروع کرد و از چه مسیری گذشت ، متناسب با مسیر می توان اتصالات لازم را هم مشخص کرد .
حالا اندازه لوله ها و حتی محل آویز ها را، چنانچه در سقف پیش بینی نشده باشند، می توان تعیین کرد.
گام بعدی نشان کردن محل آویز ها بر روی سقف به کمک شاقول است.
وقتی لوله های آب سرد و گرم اصلی به چند انشعاب مشابه در یک محل وصل می شوند به خصوص اگر به چند دستشویی متصل شوند ، لوله کشی انشعاب اصلی باید مطابق اصول اجرا شود.
لوله های عمودی آب در طول یک یا چند طبقه را رایزر می نامند.نکته ای که باید در این قسمت رعایت شود ، ایجاد شب 2% است که با ایجاد این شیب امکان حرکت فاضلاب فراهم می گردد .
لوله کشی شوفاژ و آب
به یاد داشته باشد که لوله کشی آب و شوفاژ از فعالیت مهم و پر کاربردی است که هر خانه به آن احتیاج دارد .
لوله‌کشی برای موارد زیر استفاده می‌شود :
- لوله‌کشی سرد و گرم در تأسیسات ساختمانی
- استفاده برای تأسیسات صنعتی
- قابل استفاده جهت انقال مواد شیمیایی (بازی و اسیدی)
- سامانه‌های پنوماتیک و هوای فشرده
- شبکه‌های آبرسانی شهری، صنعتی، کشاورزی
تقریبا هر لوله کش با تجربه بر این نکته تاکید دارد که لوله کشی ساختمان ارتباط تنگاتنگی با ایمنی ساختمان دارد ، با بررسی مطالعات انجام شده در می یابیم که علت بسیاری از ریزش ها در ساختمان های قدیمی و فرسوده ریشه در نم دادن تدریجی لوله ها ناشی از لوله کشی غیر اصولی ساختمان در طول سالیان متمادی دارد .
نکته ی مهم در لوله کشی ساختمان ، انجام آن به صورت اصولی است ، اگرچه امروزه استاندارد های زیادی برای لوله کشی در نظر گرفته شده است که البته هر کدام از آن ها ، معیارهای خاصی را برای لوله کشی برمی شمارد ، با این حال ، این استاندارد ها با هم تفاوت دارند . مثلا هر کشور بسته به سرعت مجازی که برای آب در لوله در نظر می گیرد ، یک سری اعداد و استانداردهای خاصی را برای لوله کشی معرفی می کند .
نکات فنی و ایمنی لوله کشی ساختمان:
لوله کشی بایستی در کوتاه‌ترین مسیر و با کمترین پیچ و خم انجام شود و در عین حال موازی یا عمود بر دیوارهای ساختمان باشد .
در ساختمان های مسکونی، لازم است از نصب لوله های آب و فاضلاب در کنار هم پرهیز شود. زیرا بر اثر گذشت زمان و تشکیل پوسیدگی در لوله ها و از بین رفتن آب بندی آنها، احتمال دارد تراوش و آلودگی آب های آشامیدنی و بهداشتی باعث آلودگی آن شود. درصورت اجتناب ناپذیر بودن این امر، لوله کش باید فاصله مناسب را رعایت کرده و در نصب لوله کشی های افقی، لوله های فاضلاب را در زیر سایر لوله ها قرار دهد .
لوله کشی آب سرد و گرم بایستی نزدیک دیوارها، تیغه ها و سقف ها اجرایی شود و از انجام آن به صورت کف خواب پرهیز شود و یا حداقل، محل لوله های عمودی را باید به صورتی در نظرگرفت که طول لوله کف خواب به به میزان حداقل ممکن باشد. تغییر زاویه در لوله کشی ها برای پیروی از امتداد دیوارها، براساس دستور و طبق نقشه انجام می شود .
نصب لوله های افقی اگر به صورت زیرسقفی و یا تحت پوشش سقف کاذب باشد، بایستی اجرای آن در حداکثر ارتفاع ممکن صورت گیرد .
لازم است از اجرای لوله کشی در بالای دستگاه های برقی جلوگیری به عمل آید. اگر این کار در پاره ای از اوقات اجتناب ناپذیر است، بایستی نصب سینی قطره گیر در زیر لوله ها پیش بینی شده تا از بروز خطرات برق گرفتگی و اتصال و سوختن سیم ها و دستگاه ها جلوگیری شود .
قبل از اجرای لوله کشی آب سرد و گرم ساختمان، باید مسیرهای عبور لوله را با رشته های کاری دیگر (ساختمانی، برقی، مکانیکی) مطابقت داد تا با هماهنگی، مانع از دوباره کاری های احتمالی جلوگیری شود.
شایان ذکر است که اساساً، در اجرای تأسیسات ساختمان مبنای عمل، نقشه های از قبل طرح شده است و در نتیجه پیش بینی های لازم جهت جلوگیری از تداخل لوله های بخش های مختلف تاسیساتی به عمل می آید. لیکن در موارد متعددی، برحسب شرایط اختصاصی اجرای کار، نقشه ها و طرح ها تغییر می کند که مجری قبل از شروع کار موظف به کنترل کلیه موارد اجرایی اعم از عدم تداخل لوله کشی های مختلف، سرگیر نبودن لوله ها و مانع نبودن از باز شدن کامل درها و پنجره ها است .
از دیگر نکات مهم برای انجام اصولی لوله کشی ساختمان
در ساختمان های مسکونی یا اداری ، باید فشار حداقلی برای ساکنین تامین گردد ، در غیر این صورت ، لوله کشی آب کارایی خود را از دست خواهد داد. برای تامین فشار در ساختمان های بلند ، می توان از پمپ استفاده کرد.
در نصب تجهیزات بهداشتی مثل دستگاه های گرمایشی که از آب استفاده می کنند یا خود آبگرمکن ها ، این نکته را در نظر داشته باشید که حتما و حتما انبساط آب در اثر گرما باعث آسیب رسیدن به تجهیزات نشود.
یکی از نکاتی که به شدت در لوله کشی مهم است ، خوردگی لوله ها می باشد . متاسفانه استفاده از لوله های قدیمی آهنی باعث می شود که خوردگی در لوله های آهنی بیش تر رخ دهد. این خوردگی ها ، در صورتی که در طول زمان ادامه یابد ، می تواند مشکلاتی جدی ایجاد کند ( مثل ریزش سقف !) لذا حتی الامکان می بایست از لوله های پلیمری استاندارد استفاده شود.
مسئله نشت لوله ها ، همواره نکته بسیار مهمی بوده است . لذا باید در تامین بهترین کیفیت لوله ها و اتصالات به صورت جدی کوشش شود ، چرا که اگر بهترین کیفیت لوله تهیه شود ، شاید در ابتدا هزینه ها بیش تر باشد ، اما از مشکلات آتی نشت جلوگیری می کند و در دوران بهره برداری ساختمان ، یک مشکل نشتی لوله کشی می تواند هزینه گزافی را تحمیل کند .
شما می توانید با مشاوره رایگان از تجربه ی گروه فنی مهندسی تعمیرات ساختمان دات کام در این زمینه بهره مند شوید. از تنوع کالاهای بازار و اطمینان حاصل نمودن از انتخاب خود نگران نباشید چرا که گروه ما با اشراف به بهترین مصالح و کالا این امر را برای شما آسان می نماید .
در لوله های فاضلاب ، استفاده حرفه ای از سیفون ها نباید فراموش شود ، سیفون علاوه بر این که از بوی بد فاضلاب جلوگیری می کند ، باعث می شود که حشرات موذی مانند سوسک به سادگی نتوانند از چاه فاضلاب بیرون بیایند. لذا استفاده از سیفون در کلیه چاه های فاضلاب ضروری به نظر می رسد . علاوه بر این در مورد سیفون ها باید توجه داشت برای کارایی بیش تر ، باید حتما سیفون ها به صورت اصولی اجرا شوند ، یعنی قوس سیفون به میزان استاندارد خود باشد .
مشکلی دیگر که متاسفانه در لوله کشی های غیراصولی به وفور مشاهده می گردد ، مشکل جریان معکوس فاضلاب است ، به طوری که در این مورد ها ، فاضلاب در خلاف جهتی که می بایست حرکت کرده و عملکرد لوله ها به کل مختل می شود . برای همین این مورد در اجرای فاضلاب تاکید می شود که در هنگام لوله کشی ، حتما و حتما به کمک وسایلی مانند شیلنگ تراز ، شیب دار بودن لوله فاضلاب کنترل شود.
از لحاظ قرار گیری لوله ها در سطح زمین نباید فراموش شود که لوله کشی نه آن قدر سطحی باشد که در یک کندن گودال معمولی یا عبور ماشین های سنگین مثل کامیون ها احتمال آسیب دیدن لوله ها باشد ، و نه آن قدر عمیق که فشار خاک زیادی به لوله ها وارد شود و یا دسترسی به لوله ها برای تعمیر و نگهداری غیر ممکن گردد.
لوله ها و ابعاد و سایز آن ها
لوله ها معمولا در شاخه های ۶ متری در بازار موجود هستند و برای هر لوله یک عدد بکار می برند مثلا می گویند فلان لوله ۴ است و دیگری سایز ۶ می باشد.
دلیل ابعاد لوله ها این است که لوله ها بر اساس قطر آن ها بر حسب اینچ طبقه بندی می شوند : مثلا لوله ۴ یعنی قطر آن چهار اینچ است و هر اینچ تقریبا ۲٫۵ سانتی متر است.
توصیه های گروه فنی مهندسی تعمیرات ساختمان دات کام:
اگر عمر ساختمان شما از 20 سال بیشتر است به احتمال فراوان لوله های شوفاژ شما دچار پوسیدگی شده و یا در شرف پوسیدگی قرار دارند لذا توصیه ما تعویض لوله ها می باشد.
در صورت نیاز به تعمیر لوله کشی ها اعم از سرد و گرم مصرفی و شوفاژ و فاضلاب توصیه میگردد کل لوله کشی ها را به صورت اصولی و یکجا تعویض نموده و از وصله و پینه سیستم قدیمی صرف نظر فرمایید.
جهت لوله کشی مجدد حتما از اجناس مرغوب و برندهای معتبر و اکیپهای متخصص استفاده نموده و در این بخش به دنبال صرفه جویی در هزینه ها نباشید.
به یاد داشته باشید عایق کاری لوله های تاسیسات سهم بسزایی در کاهش مصرف سوخت و انرژی در ساختمان دارد و بهتر است از متریال مرغوب با ضریب انتقال حرارت پایین و مقاوم در برابر پوسیدگی جهت عایق کاری استفاده شود.
ما می توانیم با تشخیص درست و یافتن عیبهایی از قبیل ترکیدگی و یا پوسیدگی صرفه جویی اقتصادی و زمانی برای شما داشته باشیم.